[THPTQG] Đề ôn so sánh 2 tác phẩm (8)

I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm):

Đọc văn bản sau:

   (1) Đam mê của bạn chính là biểu hiện của tâm hồn, là lực hút mạnh mẽ dẫn lối trái tim, và là nguồn năng lượng cho trí tưởng tượng. Đam mê chính là tình yêu lớn nhất trong cuộc đời bạn. Đam mê là điều bạn sẽ dành tất cả thời gian và tiền bạc mình có để theo đuổi và thực hiện, nếu trong cuộc sống không có điều gì ngăn trở bạn. Hãy tìm kiếm đam mê của chính mình và đừng bao giờ rời bỏ nó.

(2) Mục đích của bạn chính là sự diễn đạt của đam mê trong thế giới thực. Đây là cách bạn biến đam mê thành hành động. Vậy làm thế nào để xác định mục đích của bạn? Hãy lắng nghe thật kĩ tiếng gọi của tâm hồn. Bạn không thể nào ép buộc nó. Bạn không thể dùng trí tuệ của mình để gò nó vào khuôn khổ. Bạn phải tìm kiếm ở bên trong mình và lắng nghe âm thanh thuần khiết nhất đang nói chuyện với bạn. Và nếu bạn vẫn chưa tìm thấy mục đích này, vẫn chưa diễn đạt đam mê của mình, thì không thể nào tiến lên thêm được. Và khi đó, bạn phải quay vào bên trong, tiến vào và mở rộng tâm hồn mình để lắng nghe giọng nói mách bảo về nơi bạn phải đi đến. Nếu bây giờ bạn vẫn chưa nhận ra được, thì bạn cũng sẽ sớm tìm được nó thôi. Hãy kiên nhẫn và để ý thật kĩ, bởi vì mỗi chúng ta ai cũng có một mục đích ẩn giấu bên trong. Chúng ta chỉ cần cởi mở bản thân để nhận nó.

(3) Khi kết hợp đam mê và mục đích, bạn sẽ có được sứ mệnh của mình. Đây chính là nền tảng không gì suy suyển của bạn. Cuộc sống sẽ mang đến nhiều bão tố bất ngờ, nhưng vì bạn đã bám rễ thật sâu vào sứ mệnh của mình, bạn sẽ có thể linh hoạt uốn mình theo chiều gió mà không hề bị bật gốc. Có thể sứ mệnh của bạn được mọi người nhìn thấy rõ ràng thông qua những việc bạn làm. Hoặc có thể đơn giản là bạn đã nhận ra bản thân mình hiểu được sứ mệnh là đủ. Dù gì chăng nữa, sứ mệnh sẽ được thể hiện trong mọi hành động của bạn. Hãy tìm đam mê. Hãy tìm mục đích. Hãy tìm sứ mệnh.

(Trích Triệu Phú Thức Tỉnh – Joe Vitale, NXB Thế Giới, 2022. tr. 321-332)

Thực hiện các yêu cầu sau:

Câu 1. Xác đinh phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.

Câu 2. Chỉ ra 2 biện pháp tu từ tiêu biểu được sử dụng trong phần (1) của đoạn trích.

Câu 3. Phân tích hiệu quả của hình ảnh ẩn dụ được sử dụng trong câu văn: “Cuộc sống sẽ mang đến nhiều bão tố bất ngờ, nhưng vì bạn đã bám rễ thật sâu vào sứ mệnh của mình, bạn sẽ có thể linh hoạt uốn mình theo chiều gió mà không hề bị bật gốc.

Câu 4. Nhận xét về tính mạch lạc và liên kết trong đoạn trích.

Câu 5. Từ đoạn trích trên, anh/ chị hãy nêu thông điệp có ý nghĩa sâu sắc với bản thân.

II. PHẦN VIẾT (6.0 điểm):

Câu 1 (2.0 điểm): Viết đoạn văn (Khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc theo đuổi những những đam mê tích cực trong cuộc sống.

Câu 2 (4.0 điểm):

Đọc 2 đoạn văn bản sau:

Văn bản 1

   …Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một ngươì con. Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay.
Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát. Mùa rét thì trải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với người nghèo như bác một chồ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi từng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà.
Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ, dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói, mấy đứa nhỏ nhất: con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó. Thằng con lớn thì từ sáng đã cùng thằng Ba ra cánh đồng kiếm con cua, con ốc, hay sau mùa gặt, đi mót những bông lúa còn sót lại trong khe ruộng. Thật là sung sướng, nếu chúng mang về được một lượm, trong những ngày may mắn. Vội vàng bác Lê đẩy con ra, vơ lấy bó lúa, đem để xuống dưới chân vò nát, vét hột thóc giã lấy gạo. Rồi làm một bữa cơm nóng lúc buổi tối giá rét, mẹ con ngồi chung quanh nồi cơm bốc hơi, trong khi bên ngoài gió lạnh rít qua mái tranh.


(Lược đoạn cuối: Mấy năm sau, việc kiếm ăn ngày một khó khăn. Đến mùa giá rét đàn con đói ôm nhau trong căn nhà lạnh lẽo, tối tăm. Nhà không còn gì để ăn, liều mình bác Lê sang nhà ông Bá xin gạo, bị chó cắn…Sau đó bác Lê lên cơn sốt và ra đi mãi mãi.)

(Trích truyện ngắn Nhà mẹ Lê, – Thạch Lam, 1942)


Văn bản 2

(Lược đoạn đầu: Dì Diệu là người phụ nữ không thể có con theo cách tự nhiên bởi có khối u nhỏ ở buồng trứng. Vì thế, dì và chồng đã quyết định nhờ chị Lành, một người phụ nữ hiền lành, lỡ thì giúp họ có con. Đang lúc khó khăn về tiền bạc, chị Lành đã nhận lời giúp đỡ vợ chồng dì Diệu bằng việc mang thai hộ. Việc này đã khiến mối quan hệ giữa hai người phụ nữ trở nên gắn bó, họ yêu thương nhau.)

…Một sáng, chị Lành biến mất. Dì Diệu kêu chú Đức về, nước mắt ròng ròng khi thấy bóng chồng qua cửa. Chú đau lòng bảo thôi bỏ đi, dì Diệu cãi, "em bỏ không đành, anh à". Chú cũng thấy rằng bỏ không được. Máu mủ ruột ràng mình mà bỏ sao được. Hai người đi tìm xơ bơ xấc bấc. Không có, không gặp. Dì Diệu về quê, bà mẹ già chị Lành tay run bẩn, vừa đau vừa xót.
- Vậy ra nó không nói gì với cô sao.. Tui hay tin nó hư hỏng, tôi từ nó rồi, tui tính bỏ nó luôn, nhưng thiệt tình tui thương nó lắm, phải nó về, tui cũng nuôi.
Dì Diệu lau nước mắt cho mẹ chị Lành, lòng nghĩ, làm sao mình lại để ra nông nỗi nầy. Dì không tiếc tiền của, sông sức, dì cũng không tiếc tình thương dồn đắp cho chị Lành, dì chỉ cảm thấy xót xa cho mình "làm người thì ai lại đi giành con với người ta", dì luôn dằn vặt vậy.
Dì Diệu bỏ sạp vải tối ngày chạy xe long rong ngoài đường để may ra tìm được bóng người. Khi đã không trông chờ gì, một ngày, khi mở cửa, dì Diệu nhìn thấy chị Lành đang ngồi ngoài hàng ba và khóc.
Những người có tình có nghĩa, dễ gì bỏ được nhau.
Dì Diệu cắn cho môi vằn đỏ dấu răng, dì ôm chị Lành vào lòng rất chặt. Dì cảm nhận được từ trái tim bàn chân bé bỏng của đứa bé đang lòi chòi. Nó háo hức nằm giữa hai tấm lòng của hai bà mẹ.
Dì Diệu đi lấy tờ hợp đồng ra và đốt cháy thành một tờ tro mỏng. Đôi khi người ta hay bày chuyện nầy chuyện nọ để làm xao động cuộc đời đang hết sức yên bình, lãng nhách vậy đó..

(Trích truyện ngắn Làm mẹ – Nguyễn Ngọc Tư)

Anh/chị hãy viết bài văn nghị luận (khoảng 600 chữ) so sánh 2 đoạn văn trên để làm rõ thân phận và phẩm chất của người phụ nữ qua cái nhìn của mỗi nhà văn.


Chú thích:

– Tác giả Thạch Lam (1910 – 1942), tên thật là Nguyễn Tường Vinh (sau đổi thành Nguyễn Tường Lân), là thành viên nhóm Tự lực văn đoàn. Ông có quan niệm văn chương tiến bộ, lành mạnh: văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực, nó tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm của con người. Sáng tác thường hướng vào cuộc sống cơ cực của những người dân thành thị nghèo và vẻ đẹp nên thơ của cuộc sống thường nhật. Thạch Lam đã hướng ngòi bút về phía lớp người lao động bần cùng trong xã hội đương thời. Qua đó bộc lộ tấm lòng nhân hậu chân chứa yêu thương của nhà văn dành cho con người.

– Tác giả Nguyễn Ngọc Tư sinh năm 1976 tại huyện Đầm Dơi, tỉnh Cà Mau, là thành viên Hội nhà văn Việt Nam. Từ thuở nhỏ, chị có niềm đam mê đặc biệt cho việc viết lách như một cách giải tỏa và thể nghiệm. Với giọng văn đậm chất Nam Bộ, mềm mại nhưng vô cùng sâu cay về số phận và cuộc đời éo le chìm nổi, những tác phẩm của chị Tư thấm đẫm cái chất miền quê, tình của làng,  của đất, đặc biệt là tình cảm của con người chân chất hồn hậu nhưng gặp nhiều bất hạnh trong cuộc sống. Với nhiều đóng góp cho văn học, chị Tư được tôn vinh là một trong mười nhân vật trẻ xuất sắc tiêu biểu của năm 2002.


I. ĐỌC (4.0 điểm):

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3:

Câu 4:

Câu 5:

I. VIẾT (6.0 điểm):

Câu 1:

Câu 2:

Kết quả

Bài làm của bạn

Lời giải gợi ý

I. Đọc

II. Viết

I. Đọc

Câu 1: Nghị luận

Câu 2:
Hai biện pháp tu từ tiêu biểu được sử dụng trong phần (1) của đoạn trích: Điệp ngữ / Lặp cấu trúc cú pháp: “Đam mê ... là” và biện pháp liệt kê: “biểu hiện của tâm hồn”, “lực hút mạnh mẽ dẫn lối trái tim”, “nguồn năng lượng cho trí tưởng tượng”...

Câu 3:
- Hình ảnh ẩn dụ: “bão tố”, “chiều gió”: chỉ những khó khăn, trở ngại, những thử thách, cam go; “rễ”, “gốc”: chỉ sự vững chãi, kiên định hoặc lí tưởng, nền tảng.
- Hiệu quả:
+ Làm cho cách diễn đạt hàm súc, giàu hình ảnh, hấp dẫn, gợi cảm, thu hút sự chú ý của người đọc.
+ Nhấn mạnh và làm nổi bật tầm quan trọng của việc kiên định với sứ mệnh của mỗi cá nhân trước những khó khăn, thử thách của cuộc sống; khẳng định: khi đã kiên định với sứ mệnh của mình thì có thể linh hoạt xử lí các tình huống của cuộc sống, sẽ vững vàng trước khó khăn, thử thách của cuộc đời.
+ Thể hiện quan điểm và suy nghĩ sâu sắc, chân thành của tác giả.

Câu 4:
- Tính mạch lạc và liên kết được biểu hiện qua các phương diện:
+ Đoạn văn thể hiện chủ đề: vai trò/ giá trị của niềm đam mê với con người
+ Các phần 1,2,3 trong đoạn văn sử dụng các phép liên kết: phép lặp, phép nối, phép liên tưởng…được sắp xếp theo trình tự nguyên nhân – hệ quả
- Nhận xét: tính mạch lạc và liên kết giúp đoạn văn thống nhất về chủ đề, các ý được liên kết chặt chẽ giúp vấn đề nghị luận được rõ ràng, người đọc dễ dàng tiếp nhận được điều người viết muốn truyền tải đến người nghe.

Câu 5:
- Đoạn trích là những lời khuyên có ý nghĩa sâu sắc đối với con người,có thể là:
+ Hãy tìm kiếm đam mê của chính mình và đừng bao giờ rời bỏ nó.
+ Hãy xác định mục tiêu, sứ mệnh của mình và hiện thực hóa nó...
- Lí giải ý nghĩa: hợp lí, thuyết phục.

II. Viết

Câu 1 (2,0 điểm): Nghị luận xã hội
Viết đoạn văn (Khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của anh/chị về ý nghĩa của việc theo đuổi những những đam mê tích cực trong cuộc sống.
* Dàn ý chi tiết :
- Đam mê tích cực là khát khao, mong muốn cháy bỏng để theo đuổi và thực hiện mục tiêu tốt đẹp, hữu ích.
- Theo đuổi những những đam mê tích cực có ý nghĩa rất lớn đối với mỗi con người: giúp cá nhân có động lực, khát vọng sống để cuộc sống hạnh phúc hơn. Nó còn giúp con người có sức mạnh vượt qua khó khăn, thử thách để có được thành công, từ đó đóng góp, cống hiến được nhiều hơn cho cộng đồng, xã hội…
- Muốn thực hiện những đam mê tích cực mỗi cá nhân cần trau dồi, rèn luyện vốn tri thức, hiểu biết phù hợp với niềm đam mê; chuẩn bị tâm thế tự tin, lạc quan, tin tưởng, kiên trì và bản lĩnh; lên kế hoạch cụ thể; tinh thần dám dấn thân, trải nghiệm...
- Đam mê tích cực chỉ có thể được hiện thực hóa khi phù hợp với khả năng, điều kiện, hoàn cảnh của từng cá nhân và những giải pháp thực hiện phải thiết thực, nếu không chỉ là ảo tưởng...

Câu 2 (4,0 điểm): Nghị luận văn học
* Dàn ý chi tiết :
1. Mở bài:
- Người phụ nữ là đề tài quen thuộc trong các tác phẩm nghệ thuật xưa nay. Ở mỗi thời đại, cái nhìn về vị trí của người phụ nữ tuy khác nhau nhưng ở họ đều sáng lên những phẩm chất cao cả đáng trân trọng.
- Nhà mẹ Lê của Thạch Lam và Làm mẹ của Nguyễn Ngọc Tư là hai truyện ngắn tiêu biểu viết về đề tài này được bạn đọc đón nhận với cái nhìn tích cực. Đọc hai tác phẩm này, người đọc sẽ cảm nhận được sâu sắc thân phận và phẩm chất của người phụ nữ qua cái nhìn mang dấu ấn riêng của mỗi nhà văn. Điều đó được thể hiện rõ nét qua hai đoạn truyện sau...
2. Thân bài:
a. Luận điểm 1: Cảm nhận, phân tích các đoạn văn
a1. Đoạn văn thứ 1:
- Nội dung: Đoạn trích khắc họa rõ nét hoàn cảnh nghèo đói và thân phận cơ cực của bác Lê: nhà đông con, sống trong căn nhà lá chật chội, cái đói rét bủa vây khiến những đứa trẻ co ro, tội nghiệp. Dù vậy ở bác Lê sáng lên những phẩm chất đáng trân trọng của người mẹ cần cù, chăm chỉ, kiên cường và giàu tình yêu thương con
- Nghệ thuật: cốt truyện đơn giản, lựa chọn ngôi kể thứ ba, cách tạo dựng nhân vật trực tiếp qua những yếu tố ngoại hình, hành động, với giọng kể trầm buồn, Thạch Lam đã thể hiện niềm xót xa, thương cảm sâu sắc với nhân vật của mình.
a2. Đoạn văn thứ 2:
- Nội dung: Đoạn trích thể hiện nỗi buồn thương, đau đớn của những người phụ nữ không có được hạnh phúc trọn vẹn: Dì Diệu vô sinh do bệnh, chị Lành quá lứa, lỡ thì, đang lúc khó khăn lại mang thai cho vợ chồng dì Diệu để nhận về khoản tiền bù đắp. Hai người mẹ cùng rơi vào hoàn cảnh éo le bởi số phận trớ trêu. Tuy vậy, họ đã vượt qua nghịch cảnh bằng tình yêu thương, bằng khát khao làm mẹ để gắn kết với nhau.
- Nghệ thuật: Cách xây dựng tình huống tâm lí éo le, cách kể chuyện hấp dẫn với ngôn ngữ dậm sắc thái Nam bộ, truyện đã thể hiện nỗi niềm đồng cảm sâu sắc của tác giả với khát vọng thiêng liêng của người phụ nữ: Làm mẹ.
b. Luận điểm 2: So sánh hai đoạn văn
b1. Nét tương đồng:
- Nội dung: Cả hai đoạn trích đều thể hiện số phận đau buồn của người phụ nữ trong thời đại mà họ đang sống. Nhưng trên hết, họ đều mang những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam nhân hậu, giàu tình yêu thương con và luôn có niềm tin tươi sáng vào tương lai. Cả hai truyện đều mang giá trị hiện thực và nhân văn sâu sắc.
- Nghệ thuật: Cách xây dựng nhân vật qua những chi tiết chân thực, giản dị gợi lên sự sống động, ngôi kể số 3 với điểm nhìn đa dạng đã khắc họa sâu sắc câu chuyện.
b2. Nét khác biệt:
- Nội dung: Nhân vật mẹ Lê trong sáng tác của Thạch Lam có cuộc đời, số phận bi thương bởi cái nghèo đói và sự lạc hậu đẩy vào bi kịch thê thảm: Phải đi xin ăn cho đàn con dẫn đến cái chết thương tâm. Kết thúc truyện thật xót xa, đau đớn. Còn nhân vật Dì Diệu và chị Lành trong truyện của Nguyễn Ngọc Tư là những người thiệt thòi, có ít nhiều đau khổ nhưng họ biết chia sẻ với nhau để có hạnh phúc trọn vẹn của những người phụ nữ khi được làm mẹ. Truyện Làm mẹ đã mở ra một tương lai tươi sáng cho cuộc sống của những người phụ nữ.
- Nghệ thuật: Nếu truyện Nhà mẹ Lê có cốt truyện đơn giản, giọng kể buồn thương da diết thì truyện Làm mẹ có giọng kể hóm hỉnh, mang đậm sắc thái Nam bộ với tình huống éo le đã diễn tả sâu sắc biến tâm lí của các nhân vật.
c. Luận điểm 3: Lí giải sự tương đồng, khác biệt giữa hai đối tượng.
- Sự giống nhau ở hai tác phẩm trên là do cả hai nhà văn đề có cái nhìn hiện thực và tình yêu thương, sự đồng cảm sâu sắc với người phụ nữ Việt Nam. Có thể thấy, ở thời nào, họ cũng có những phẩm chất tốt đẹp tiêu biểu như lòng nhân hậu, tình yêu thương con, sự kiên cường vượt qua nghịch cảnh. Dù vậy, họ ít nhiều có những nỗi khổ đau khó nói nên lời bởi những định kiến xã hội bao đời nay.
- Điểm khác nhau về số phận người phụ nữ qua hai tác phẩm trên bởi sự tác động của bối cảnh xã hội, văn hóa vùng miền. Thạch Lam viết truyện Nhà mẹ Lê những năm trước cách mạng, xã hội Việt Nam chịu sự đô hộ của thực dân Pháp, đời sống người dân nghèo khổ, lạc hậu, người phụ nữ chịu số phận bi thương với muôn vàn cay đắng trong xã hội cũ. Ngược lại, truyện Làm mẹ được Ngọc Tư viết trong thời kì đổi mới, xã hội có nhiều tiến bộ vì thế người phụ nữ được bình đẳng, được coi trọng, được yêu thương, có điều kiện thực hiện ước mơ cao cả của cuộc đời mình. Bởi thế những trang viết của Ngọc Tư rất hiện đại, phản ánh hiện thực xã hội đương thời.
3. Kết bài:
- Hai đoạn truyện trích trong Nhà mẹ Lê và Làm mẹ đã cho người đọc thấy được cuộc đời, số phận còn nhiều khổ đau của người phụ nữ Việt Nam xưa và nay. Đắng sau đó, ta vẫn nhận ra tình yêu thương da diết, khắc khoải buồn thương của các nhà văn về thân phận người phụ nữ. Ta cũng thấy ánh lên niềm tin tưởng của Ngoc Tư dành cho khát vọng làm mẹ của biết bao người phụ nữ đang có hạnh phúc không trọn vẹn.
- Vì thế, có thể khẳng đinh, văn học thời nào cũng luôn có sự kế thừa và đổi mới cho phù hợp với bối cảnh của thời đại. Qua hai tác phẩm, người đọc nhận ra tài năng, tình cảm, và dấu ấn riêng trong cái nhìn của mối nhà văn về thân phận con người, đặc biệt là người phụ nữ.

Xác nhận thoát?

Do Chạm Văn chưa cập nhật tính năng lưu lịch sử làm bài, bài viết của bạn có thể bị xóa.

Tip: Dùng chuột kéo góc dưới bên phải của ô trả lời sẽ "kéo dài" ô đó, giúp bạn dễ nhìn bài viết hơn.